Informatie
ASS bij jongens/mannen (Autisme Spectrum Stoornis)
Autisme is een stoornis in de informatieverwerking van de hersenen. Informatie die via de zintuigen binnenkomt (zicht, geur, geluid, etc.) wordt bij mensen met autisme anders verwerkt. Zij hebben moeite om de details die zij waarnemen te verwerken tot een samenhangend geheel. Hierdoor hebben mensen met autisme problemen met communicatie, sociale interactie en verbeelding.
Autisme is een levenslange, vaak onzichtbare, handicap die invloed heeft op alle levensgebieden in alle levensfasen. De handicap brengt specifieke sterke en zwakke kanten met zich mee. De meeste mensen met autisme hebben in meer of mindere mate hun leven lang deskundige begeleiding nodig. Met meer begrip van de omgeving en de juiste begeleiding kunnen veel mensen met autisme naar school of werken, relaties met anderen onderhouden en daardoor een zin- en betekenisvolle rol in de samenleving hebben.
Ruim één procent van de Nederlanders – ca. 190.000 mensen – heeft een vorm van autisme. De kans is dus groot dat iemand in uw directe omgeving autisme heeft: in uw familie, in uw vrienden- en kennissenkring, op school of op het werk.
Autistische stoornissen vallen onder de psychiatrische stoornissen en worden geclassificeerd volgens de criteria van de DSM-IV-TR, een systeem dat wereldwijd gebruikt wordt. Binnen deze criteria worden vijf subgroepen van autisme.
ASS meisjes/vrouwen (Autisme Spectrum Stoornis)
Bij het woord ‘autisme’ denken mensen al snel aan een jongen. Een jongen die niet of moeilijk praat, in zichzelf gekeerd is en een fascinatie voor treinen heeft. Dat er vrijwel altijd aan een jongen gedacht wordt is niet gek. Er zijn meer jongens dan meisjes die de diagnose autisme hebben, waardoor de kans dus groter is dat je iemand met autisme kent die een jongen is. Dit komt mede doordat meisjes met autisme meer moeite doen om sociaal gedrag te vertonen.
Autisme uit zich op verschillende manieren, iedereen met autisme is verschillend. Toch is er vaak wel een verschil tussen jongens en meisjes met autisme. De problemen bij jongens en meisjes met autisme zijn vaak wel hetzelfde. Mensen met autisme hebben moeite met de sociale interactie, communicatie en ze denken anders (doordat informatie anders verwerkt wordt). Ze vinden het lastig als dingen anders gaan dan verwacht en hebben vaak een specifieke interesse.
Het verschil zit in de uiting van autisme. Meisjes vertonen vaak sociaal gedrag, maar dit is gedrag wat ze imiteren van anderen. Ze letten heel goed op in sociale situaties en die informatie passen ze toe, al is dit niet altijd even handig. Meisjes zijn gevoeliger voor de sociale verwachtingen dan jongens. Ook zijn meisjes met autisme vaak sneller angstig of somber hoewel jongens met autisme sneller boos zijn of last hebben van woedeaanvallen. Het gedrag van jongens is in dit geval opvallender dat het gedrag van meisjes. De interesses van meisjes met autisme zijn ook anders dan dat van jongens met autisme. Jongens met autisme hebben bijvoorbeeld een specifieke interesse voor treinen of andere onderwerpen die minder vanzelfsprekend zijn. Meisjes met autisme hebben vaker interesse in bijvoorbeeld dieren. Dit zijn vaak interesses waar veel meisjes geïnteresseerd in zijn, dus valt het minder op.
Het komt vaak voor dat meisjes met autisme op hun tenen lopen om aan de verwachtingen te voldoen. Hierdoor ontstaan er andere klachten zoals bijvoorbeeld faalangst of depressie en wordt autisme niet herkend.
• Angst, paniek, eetstoornis, depressie:
Bij meisjes met autisme komen deze problemen vaker voor dan bij jongens. Deze problemen zijn vaak een gevolg van autisme, omdat ze hun best doen om wel sociaal gedrag te laten zien. Doordat deze problemen wel (h)erkent worden, wordt autisme over het hoofd gezien. Toch is het belangrijk om ook te kijken naar wat er achter deze problemen zitten en waar het vandaan komt.
Ruim één procent van de Nederlanders – ca. 190.000 mensen – heeft een vorm van autisme. De kans is dus groot dat iemand in uw directe omgeving autisme heeft: in uw familie, in uw vrienden- en kennissenkring, op school of op het werk.
Een ADHD-kind wordt zijn hele leven gestraft als hij twee keer iets goed doet. Bedoeld wordt hiermee dat als het kind zich heel sterk ergens op richt, hyperfocust, een taak dan kan worden afgerond, en vaak nog goed ook. Dit zet de verwachting voor de volgende keren en dan kan het misschien wel niet lukken om te 'hyperfocussen'. Dan zegt de omgeving al snel: "Je kunt wel, maar je wilt niet, je bent lui!"
ADD
ADD wil zeggen: Een gat tussen het vermogen en het uiteindelijk presteren, tussen waar je toe in staat bent en wat je uiteindelijk bereikt. Mensen met ADD hebben kort gezegd last van een concentratiestoornis. Dat wil zeggen dat je dromerig bent, je hebt last van veel gedachten en je hebt moeilijkheden hebt om de aandacht vast te houden. Je bent snel afgeleid en chaotisch. Dit brengt enorm veel creativiteit en veelzijdigheid met zich mee. Belangrijke taken worden pas op het allerlaatste moment gedaan, veel dingen komen niet af en je komt vaak te laat. ADDers hebben alle dagen het gevoel dat zij zich moeilijk tot een taak kunnen zetten, je stelt veel dingen uit tot de volgende dag en je bent langdurig inactief.
Prestatievermogen
ADD is onzichtbaar en wordt meestal onbewust verborgen gehouden door de ADDer zelf. Op school is het prestatievermogen erg wisselvallig. Als iets binnen de interesse sfeer valt dan ben je niet meer te stoppen, dit noemen we Hyperfocus. Bij leuke dingen kan de ADDer zich wel heel goed concentreren. Hierdoor wordt er over mensen met ADD vaak gezegd dat het ons aan discipline, wilskracht en doorzettingsvermogen ontbreekt. Na diagnostiek vallen uiteindelijk veel puzzelstukjes op hun plaats, aan ADD kleven voordelen en nadelen.
Gebrek aan energie
De doorgaande snelweg van gedachten/ideeën (vergeetachtigheid) en gemoedswisselingen worden veroorzaakt door een kleine chemische onbalans in de hersenen. Hierdoor zijn we soms wat traag in reactie maar door het geven van meer energie, valt dit in het dagelijks leven minder snel op. Door constant op je tenen te lopen heb je met ADD vaker last van emotionele wisselingen.
Onzichtbare onstakels
De intelligentie wordt door ADD niet aangetast. ADDers zijn zicht bewust van hun beperkingen waardoor frustratie soms hoogtij viert in de vorm van een constant gevoel van falen, perfectionisme en depressie. Hyperfocus kan vervolgens leiden tot een obsessie en bovengemiddelde prestaties. ADD brengt veel onzichtbare obstakels met zich mee. Mensen met ADD hebben bijvoorbeeld veel moeite met organiseren en plannen. Dit heeft onder meer vergeetachtigheid en chaotisch gedrag als gevolg. Ook is vaak sprake van een rekenstoornis of dyslexie.
De oorzaak
De chemische onbalans in de hersenen kan beknopt worden beschreven als een tekort aan dopamine. Dit is het zelfde stofje dat vrij komt als je iets doet dat erg spannend is, als je verliefd bent, als je aan sport doet of als je boos bent. Mensen met een tekort aan dopamine zijn gevoelig voor verslaving en ondervinden een gebrek aan motivatie bij routine klussen.
TOS
TOS staat voor taalontwikkelingsstoornis wat inhoudt dat de taal minder goed verwerkt wordt in de hersenen. Iemand met TOS kan moeite hebben met praten of het begrijpen van de taal. Hierdoor verloopt de spraak en taalontwikkeling bij kinderen anders dan bij leeftijdsgenoten. Er zijn veel verschillen in ernst en uitingsvorm.
Kenmerken van kinderen met TOS
- horen goed;
- leren hun moedertaal langzaam en moeizaam;
- hebben een normale intelligentie;
- kunnen klanken en woorden moeilijk onthouden;
- hebben moeite met de grammatica;
- vinden omgaan met emoties lastig;
- hebben moeite met plannen.
Oorzaak van TOS
Met TOS wordt je geboren en wordt veroorzaakt door een combinatie van genetische factoren en omgevingsfactoren. Een kind kan geen TOS krijgen omdat de ouders iets niet goed hebben gedaan.
Een taalontwikkelingsstoornis is niet hetzelfde als een taalachterstand .Een taalachterstand kan ontstaan als een kind zijn moedertaal weinig hoort of spreekt. Door meer taalaanbod, haalt het kind de achterstand vaak weer in. Bij een taalontwikkelingsstoornis is er iets mis met het aangeboren vermogen om taal te leren. Het proces van taalontwikkeling verloopt afwijkend doordat de hersenen taal niet optimaal verwerken. Er is een gespecialiseerd behandelaanbod nodig, het aanbieden van meer taal helpt dan niet.
Hoogbegaafdheid
Je bent hoogbegaafd wanneer je op een hoog niveau kunt denken en handelen. Dit niveau wordt uitgedrukt in een Intelligentie Quotiënt (IQ).
Je krijgt de diagnose hoogbegaafdheid als je IQ-score hoger is dan 130. In Nederland heeft 2,8% een IQ-score van 130 of hoger. Als je de diagnose begaafdheid krijgt dan heb je een IQ-score van 121 – 129. Ook mensen met de diagnose begaafdheid kunnen problemen ervaren waar ook hoogbegaafden mensen last van kunnen hebben. Maar hoogbegaafd zijn is véél meer dan een IQ. Het is een stukje van jezelf, dat invloed heeft op de manier waarop je met jezelf en de wereld omgaat. Hoogbegaafdheid gekenmerkt wordt door een hoog IQ in combinatie met een speciale manier van denken: je denkt in grotere stappen dan anderen en bent creatiever en zelfstandiger in het bedenken van oplossingen voor bepaalde problemen.
Deze omschrijving maakt duidelijk dat een hoogbegaafd mens, ook als het nog een kind is, niet alleen op intellectueel vlak maar ook op andere gebieden anders in elkaar zit dan de meeste mensen. Karaktereigenschappen van hoogbegaafden die veel invloed hebben op zowel de binnenwereld als de interactie met de buitenwereld zijn: creatief, snel, intens en complex. Het lijkt of alles sterker aanwezig is en intenser wordt waargenomen.
Ieder kind uniek
Zo is de ene hoogbegaafde leerling op sociaal gebied erg sterk, terwijl een andere hoogbegaafde leerling juist erg op zichzelf is gericht. De ene hoogbegaafde leerling toont zich bijvoorbeeld erg leergierig, terwijl een andere hoogbegaafde leerling door een inadequaat onderwijsaanbod het plezier in leren misschien verloren heeft en dit niet (meer) laat zien.
Vooruitzicht
Gelukkig kan een hoogbegaafd persoon met de juiste hulp zijn talenten prettig ontwikkelen. Wanneer de talenten van een persoon worden ingezet en er extra begeleiding is voor de hobbels in de ontwikkeling, kunnen veel problemen voorkomen of opgelost worden. Het is hierbij belangrijk om een goede samenwerking te hebben tussen alle betrokkenen. Wanneer je hoogbegaafd bent denk je op een andere manier na dan veel anderen. Hierdoor loop je tegen andere dingen aan in je ontwikkeling. Je leert sneller en/of op een andere manier, je bent in andere dingen geïnteresseerd dan andere kinderen, je bent extra nieuwsgierig, je denkt over dingen na waar anderen (nog) niet mee bezig zijn, je bent gevoeliger voor de omgeving dan anderen. En tussendoor ben je ook nog gewoon een mens en heb je een eigen persoonlijkheid die veel invloed heeft. Niet iedereen heeft zicht op de unieke ontwikkeling die hoogbegaafde kinderen doormaken. Dit kan leiden tot onbegrip over het functioneren van een kind op school en later op het werk, frustratie bij ouders en een ongelukkig kind dat gaat onderpresteren. Als hoogbegaafd mens kun je je regelmatig anders voelen. Daardoor kun je je onbegrepen en eenzaam voelen.
‘Een hoogbegaafde is een snelle en slimme denker, die complexe zaken aankan. Autonoom, nieuwsgierig en gedreven van aard. Een sensitief en emotioneel mens, intens levend. Hij of zij schept plezier in creëren.’
Hoogsensitiviteit
Een hoogsensitief persoon (Highly Sensitive Person, HSP) is iemand die gevoeliger is voor indrukken en subtieler nuances waarneemt dan gemiddeld. Elk moment van de dag doen we indrukken op, via onze zintuigen, horen, zien, ruiken, proeven en voelen. Een HSP doet dat intenser dan gemiddeld.
Hoogsensitiviteit is een karaktereigenschap die positief ingezet kan worden. Door hoogsensitiviteit kun je bijvoorbeeld sneller gevaren signaleren, in de gaten hebben dat iemand liegt, kleine nuanceverschillen waarnemen, intenser genieten van kunst of muziek en beter concentreren. Hoog sensitieve personen zijn vaak gewetensvol, harde werkers, begaan met anderen, vredezoekers en denken vaak diep na over het leven.
Zoals alle karaktereigenschappen heeft ook Hoogsensitiviteit valkuilen. Valkuilen kunnen bijvoorbeeld zijn: te hard werken (overwerken), te zorgzaam zijn voor anderen (en te weinig voor jezelf), te perfectionistisch zijn, overladen voelen door indrukken en bang zijn om fouten te maken.
Algemene Eigenschappen van een hoogsensitief persoon:
Zorgzaam en bewust.
Dingen graag tot in de puntjes willen doen.
Lichamelijk gevoeliger dan anderen.
Regelmatig behoefte aan een rustige omgeving.
Het opmerken van meer details en nuances.
Stemmingen en emoties van anderen goed aanvoelen.
Over veel dingen nadenken, en dingen van verschillende kanten bekijken.
Ontroerd kunnen zijn door kunst, natuur of een mooie film.
